تاریخچه علم جفر – تعریف علم جفر – روش های علم جفر

روش های علم جفردر جفر برای رسیدن به جواب سؤال، از روش‌های گوناگونی استفاده می‌شود. این روش‌ها بسته به اهمیّت سوال متفاوت و در سطوری چند منتج به جواب می‌شود. از انواع روش‌ها، می‌توان به جفر آدم، جفر منبری و … اشاره کرد. در جفر برای رسیدن به جواب از ریاضی و ستاره‌ بینی نیز بهره می‌گیرند. نام سوال کننده و نام پدرِ او و زمان سوال به علاوه جمله سوال، با روش ذکر شده در جفر، مبنای رسیدن به جواب است. یکی از مراحل مهم، که از آن به «سطر» نام برده می‌شود «سطر مستحصله» است که با طهارت روح و… می‌توان به آن آگاهی یافت. حروف مسروری: ب، پ، ت، ث، چ، ح، خ، ر، ز، ژ، ط، ظ، ف، ه، ی حروف مکتوبی: ن، م، و حروف ملفوظی: الف، جیم، دال، ذال، سین، شین، صاد، ضاد، عین، غین، قاف، کاف، گاف، لام.

ترتیب شماره

تریب شماره حروف همان ترتیب حروف در زبان فارسی است منهای یک. یعنی شماره حروف از صفر (الف) شروع و با سی و یک (ی) ختم می‌شود.

ارکان عددی

جفر چهار رکن عددی دارد و یک رکن وهمی دارد.

چهار رکن عددی:

عدد اول ۱۹ – «عدد جنگ»، خونریزی، مرگ. عدد آخر ۲۲ – «عدد مهربانی»، لذت، شهوت. عدد ظاهر ۲۴ – «عدد مادیات»، عدد بخشش. عدد باطن ۲۷ – «عدد تربیت»، عدد سلطنت. و رکن وهمی همان فضای خالی بین کلمات است. و آن را «عدد کل» می‌نامند. طبع حروف

حروف ظرفیت داشتن چهار طبع و یک روح را دارند. ۱۶ حرف اول در زبان فارسی اختیاری ندارد (روحی ندارد). و به آنها حروف مطلق اطلاق می‌شود: الف. ب . پ. ت . ث. ج . چ. ح . خ. د . ذ. ر . ز. ژ . س. ش ۱۶ حروف دوم در زبان فارسی اختیار دارند (روح دارند) و به آنها حروف نسبی اطلاق می‌شود: ص. ض . ط. ظ . ع. غ . ف. ق . ک. گ . ل. م . ن. و . ه. ی

با توجه به جدول اهطمیه حروف بادی و ….. تعریف می‌شوند. حروف بادی: ب و ی ن ص ت ض حروف آتشی: ا ه ط م ف ش ذ حروف خاکی: د ح ل ع ر خ غ حروف آبی: ج ز ک س ق ث ظ

اول نقطه و بعد از آن الف را منشا تمام حروف می دانند. حرف الف و ص دارای طبع مشخصی نیستند و حرف الف نشان سکون کامل است

در مجمع البحرین می‏نویسد که علم جفر و علم جامعه دو کتابی است که حضرت علی‏ علیه السلام در آن دو کتاب تمامی علوم و حوادث را تا انقراض عالم به طریق علم حروف تهجی و ابجدی با املاء رسول اکرم‏ صلی الله علیه وآله بر پوست بز و پوست گوسفند نوشته است. همه امامان معصوم‏ علیهم السلام آن علم را می‏دانند و به آن نگاه کرده بوسیله آن علم حکم می‏کنند. و نیز بر این قضیّه شاهد آورده و حدیثی از امام صادق ‏علیه السلام نقل می‏کند که امام صادق ‏علیه السلام فرمود: “عندی الجفر الأبیض و الجفر الأحمر” “پیش من علم جفر سفید و جفر سُرخ است.” زید بن ابی العلاء سؤال کرد یابن رسول اللّه چه چیز در جفر سفید هست؟ امام فرمود: در آن (مطالب) زبور داوُد، و تورات موسی، انجیل عیسی، صحف ابراهیم و حلال و حرام مُصحف فاطمه ‏علیها السلام است و هر آنچه که مردم در دانستن آن به ما احتیاج دارند و ما به کسی احتیاج نداریم (در آن کتاب موجود است). و نیز در حدیث دیگر نقل کرده که شخصی از امام صادق ‏علیه السلام پرسید: و ما الجفر؟ یعنی جفر چیست؟ امام فرمود: آن علمی است که در پوست بز و گوسفند که روی هم پیچیده (نوشته شده) و در آن سلاح رسول خداصلی الله علیه وآله و تمامی کتب آسمانی و مُصحف فاطمه‏ علیها السلام است. بر اساس برخی روایات اوراق جفر را ملک جبرئیل در غار حرا به حضور حضرت محمد (ص) آوردند که بنا به باورها، تمامی علم عالم از اول خلقت تا به آخر در آن مستودع است و چون بر روی پوست بزغاله نوشته شده بود، به این نام خوانده شده است. این اوراق طبق عقاید مسلمانان از حضرت محمد (ص) به علی (ع) رسید؛ و ایشان بنا به دلایلی دو خانه از این اوراق را با انگشت مبارکشان پاک کردند. این خانه‌ها در خصوص جواب سوال زمان ظهور قائم (ع) و روز پایان عالم بوده است. این کتاب در حال حاضر در نزد حضرت مهدی (عج) است. امامان، این علم را به بعضی از خواص خود تعلیم می‌نمودند.

جَفر یا علم‌الحروف، از علوم خفیه است که، به تفسیر حروف و اسما، از طریق قواعدی که در آن تعریف شده می‌پردازد. به عبارت دیگر، جفر به دست آوردن مجهولات (پاسخ) است، از روی کلمات جملهٔ سوال به ‌علاوهٔ اطلاعاتی در مورد زمان سوال و اسمائی از خداوند که با سوال ارتباط دارند. جفر با عددشناسی متفاوت است. تفاوت علم الحروف با علم اعداد یا همان  عدد شناسی این است که علم اعداد تنها می‌پردازد به تفسیر و معنای اعداد از طریق اعداد و ترکیب‌های عدد؛ اما علم ‌الحروف می‌پردازد به تفسیر اسما، کلمات و حروف از طریق حروف و اعداد. جفر در لغت به معنای بزغاله یا پوست بزغاله است و چون اوراق اولیه جفر بر روی پوست بزغاله نوشته و عرضه شده بود بدین نام خوانده شده است.